TÜİK verilerine göre, eylül ayında fiyatı en çok artan ürün yumurta oldu. Yumurta fiyatı bir ayda %19,84 oranında yükselirken, yaz aylarında tanesi 5-6 TL bandına kadar gerileyen ürün, eylülde ortalama 8 TL seviyesine çıktı.
Ağustosta 200 TL civarında olan bir koli yumurta, eylülde 240 TL’ye kadar yükseldi. Uzmanlara göre, bu artışta mevsimsel etkiler, yem giderleri ve enerji maliyetleri önemli rol oynuyor.
YUMURTA NEDEN PAHALANIYOR?
1. Talep Arttı, Yaz Etkisi Geri Çekildi
Kocaeli Gebze’de 4 bin tavukla üretim yapan bir yetiştirici, “Yaz aylarında aşırı sıcaklar nedeniyle yumurta tüketimi düşüyor. Ancak sonbaharla birlikte hem havalar serinliyor hem de okulların açılmasıyla talep yeniden artıyor” diyor.
2. “Stoklayın” Uyarısı Yapılmıştı
Üreticiler, son yıllarda yaşanan iklim değişimleri nedeniyle ürün ömrünün kısaldığını ve bu durumun yaz aylarında yumurtanın hızlı elden çıkarılmasına neden olduğunu belirtiyor.
Ancak havaların soğumasıyla birlikte bu zorunluluk ortadan kalktı. Üreticiler, soğuk hava koşullarında yumurtanın daha uzun süre dayanabildiğini, bu nedenle de “stoklayın” uyarılarının birkaç kez yapıldığını ifade ediyor.
Sektör temsilcileri, bu stoklama eğiliminin arzı geçici olarak kısıtladığını ve piyasa fiyatlarını yukarı ittiğini vurguluyor.
3. Salma Tavukçuluk Azalıyor
Kış mevsimine yaklaşırken salma tavukçuluk faaliyetlerinin yavaşladığına dikkat çekiliyor. Bu süreçte kümeste yetiştirilen tavukların yem tüketimi artıyor.
Üreticiler, yem maliyetlerindeki artışın doğrudan yumurta fiyatlarına yansıdığını belirtiyor.
4. Soğuk Hava Isıtma Maliyetlerini Artırıyor
Soğuyan havalarla birlikte kümeslerde ısıtma ihtiyacı da devreye giriyor. Bu durum, elektrik ve enerji giderlerini artırarak üretim maliyetini yükseltiyor.
Uzmanlara göre, her 1°C’lik düşüş, kümesteki enerji harcamasını belirgin şekilde artırıyor.
5. Kuş Gribi Endişesi Yeniden Gündemde
Sonbaharla birlikte yeniden kuş gribi riski konuşulmaya başlandı. Üreticiler, bu endişenin sektörde tedirginlik yarattığını söylüyor.
Geçtiğimiz yıl yaklaşık 20 milyon kanatlı hayvanın itlaf edilmesi, arzı ciddi ölçüde etkilemişti. Bu yıl da ağustos sonunda Afyon’da yılın ilk kuş gribi vakası tespit edildi.
Bu durumun, üreticilerde “tedbirli stoklama” eğilimini güçlendirdiği ifade ediliyor.
FİYATLAR KIŞ AYLARINDA DA YÜKSEK KALABİLİR
Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre, sektör temsilcileri, fiyatlardaki artışın mevsimsel bir dalgalanma olduğunu ancak yem maliyetleri, enerji giderleri ve hastalık risklerinin yumurta fiyatlarını uzun süre yüksek tutabileceğini belirtiyor.
“Talep canlı kalırsa ve kuş gribi endişeleri artarsa, fiyatlarda yeni rekorlar görülebilir” değerlendirmesi yapılıyor.
ÜRETİM MALİYETLERİ DÜŞMEDEN FİYATLAR GERİLEMEZ
Uzmanlar, mevcut şartlar altında yumurta fiyatlarında kalıcı bir düşüşün zor olduğunu belirtiyor.
Yem ve enerji giderlerindeki artışın yanı sıra stoklama eğilimi ve kuş gribi riski, önümüzdeki aylarda da fiyat baskısını artırabilir.
Tüketici açısından bakıldığında ise yumurta, en temel gıda ürünleri arasında dahi fiyat istikrarının sağlanamadığı bir kalem olarak öne çıkıyor.
